Phẫu thuật nội soi tái tạo sau đứt lại lần 2 dây chằng chéo trước khớp gối

TS.BS. Nguyễn Mạnh Khánh- Đứt lại dây chằng chéo trước sau phẫu thuật nội soi tái tạo có thể gặp ở bất cứ bệnh nhân nào.

1. Nguyên nhân: các nguyên nhân thường gặp có thể kể đến là:

- Trong quá trình tập luyện sau mổ người bệnh tuân thủ không đúng chương trình tập luyện (đi lại bỏ nạng, bỏ nẹp quá sớm, tập quá nặng, thực hiện các động tác đột ngột...)

- Người bệnh bị ngã lại do tai nạn giao thông hay sinh hoạt.

- Người bệnh đã chơi thể thao trở lại và bị chấn thương mới.

- Kỹ thuật tái tạo dây chằng chéo trước lần đầu chưa chuẩn (đường hầm xương đùi hoặc xương chày sai vị trí, đường hầm quá rộng so với dây chằng gây lỏng, trôi vít cố định...).

 

2. Triệu chứng lâm sàng: tùy theo thời điểm bệnh nhân bị chấn thương lại như:

- Nếu đang trong quá trình tập luyện người bệnh bị ngã lại sẽ thấy đau khớp gối tăng lên nhiều so với mức độ bình thường sau mổ, gối sưng nề to, cảm giác gối không còn vững như trước.

- Nếu sau khi chơi thể thao người bệnh sẽ thấy khớp gối sưng nề, tụ máu trong khớp, không chạy được, gối lỏng.

3. Chẩn đoán hình ảnh:

- X quang thông thường: thường không thấy gì đặc biệt ngoài hình ảnh đường hầm xương đùi và xương chày đã tái tạo trước đó.

Hình 1. Hình ảnh X quang của bệnh nhân nam, 29 tuổi, đã được tái tạo dây chằng chéo trước

khớp gối trái cách 5 năm, bị chấn thương thể thao mới

 

- Cộng hưởng từ (MRI): hình ảnh mất tín hiệu, mất liên tục của dây chằng chéo trước, phù nề đầu dưới xương đùi, đầu trên xương chày, tụ dịch trong khớp gối hoặc các tổn thương kèm theo (nếu có) của sụn chêm, dây chằng chéo sau...

 

Hình 2. Hình ảnh cộng hưởng từ cho thấy đứt lại dây chằng chéo trước khớp gối trái

4. Thái độ xử trí:

- Người bệnh cần được thăm khám và tư vấn cụ thể tình trạng bệnh và hướng xử trí tiếp theo, nếu người bệnh vẫn có nhu cầu vận động, làm vững khớp gối, tránh nguy cơ thoái hóa gối sau này cũng như chơi thể thao trở lại thì chỉ định phẫu thuật là cần thiết.

- Phẫu thuật viên cần đánh giá kỹ tình trạng khớp gối như:

+ Vật liệu tái tạo dây chằng chéo trước đã sử dụng trước đó vì sẽ liên quan trực tiếp đến lần phẫu thuật sau, ví dụ đã tái tạo bằng gân Hamstrings thì sẽ phải sử dụng nguồn vật liệu khác thay thế (gân bánh chè tự thân, gân gót đồng loại...)

Video 1. Hình ảnh nội soi trong mổ của bệnh nhân cho thấy

dây chằng chéo trước đã được tái tạo lần trước bằng gân Hamstrings bị đứt lại

 

+ Loại phương tiện cố định đã dùng trước đó: vít chèn, endo-button, vít treo, vít tự tiêu hay vít kim loại..., ví dụ nếu lần trước đã cố định bằng vít titan thì lần phẫu thuật sau phải lấy được vít cũ ra.

+ Đường hầm xương đùi và xương chày đã liền hết hay chưa, nếu đã liền hết sẽ thuận lợi cho việc khoan tạo đường hầm mới, nếu chưa liền hết sẽ có nguy cơ đường hầm mới quá rộng hay vỡ gây lỏng dây chằng.

+ Vị trí dây chằng chéo trước đã tái tạo lần trước

+ Kỹ thuật tái tạo dây chằng chéo trước lần trước là 1 bó hay 2 bó...

Trên đây chỉ là một số lưu ý cần thiết cần cân nhắc trước khi tái tạo lần 2 dây chằng chéo trước khớp gối. Đây là một phẫu thuật phức tạp hơn nhiều so với tái tạo lần đầu dây chằng chéo trước và nên được thực hiện ở những cơ sở chuyên sâu, đầy đủ phương tiện cũng như phẫu thuật viên có kinh nghiệm xử trí.

 

Video 2. Bệnh nhân được tái tạo lại dây chằng chéo trước bằng mảnh ghép gân bánh chè tự thân

Video 3. Hình ảnh nội soi sau tái tạo dây chằng chéo trước khớp gối

Video 4. Khám lại sau 1,5 tháng: chức năng gấp duỗi gối tốt

Video 5. Khám lại sau mổ 1,5 tháng: khớp gối vững, không còn dấu hiệu ngăn kéo trước